Trzy "M", bez których o sukcesie na giełdzie nie ma mowy

Osoby, które skutecznie pomnażają swój kapitał na giełdzie wymieniają wiele z czynników, które ich zdaniem decydują o osiągnięciu sukcesu. I choć traderów i technik inwestycyjnych jest całe mnóstwo, wszystko zazwyczaj sprowadza się trzech "M": Method, Money, Mind.

Method

Chcąc osiągnąć sukces na giełdzie musimy mieć jakąś metodę, którą planujemy wykorzystywać do zarabiania pieniędzy. Bez tego niestety cała bajka urywa się na samym początku. Początkujący inwestorzy bardzo szybko przekonują się, że potrzebują jakiegoś planu, schematu który działa, i który jesteśmy w stanie stosować w przyszłości. Czasem jest to najzwyklejsze przecięcie średnich, czasem analiza formacji, jeszcze innym razem "czucie" rynku lub też system inwestycyjny. Często się zdarza, że inwestor wchodzi na giełdę i zaczyna stosować techniki, o których przeczytał w jakiejś książce lub usłyszał od znajomych. Istnieje duże ryzyko, że osoba taka stosunkowo szybko (i boleśnie) przekona się, że coś tu nie gra. Zazwyczaj przyczyną jest fakt, że dana metoda po prostu nie działa. Nie została dostatecznie zweryfikowana, może nie jest przystosowana do aktualnej mechaniki rynków, może nigdy nie działała, a ktoś ją jako taką sprzedawał. Niezależnie od naszego podejścia, musimy sobie wypracować przewagę nad rynkiem. Dzięki niej zarabiamy. Przewaga nad rynkiem, jest to metoda, dzięki której w długiej serii transakcji jesteśmy w stanie osiągnąć zyski. Bez niej jesteśmy skazani na przypadkowość i zazwyczaj straty.

Stąd też większość wysiłków kierowana jest w stronę odszukania działającej metody. Zwana jest ona bardzo często Świętym Graalem, jako coś, o czym wszyscy wiedzą, że istnieje, ale nikt jeszcze nie odszukał. Niestety, moje ponad roczne poszukiwania również nie zostały zwieńczone sukcesem i śmiem twierdzić, że giełdowy Graal nie istnieje. A może tylko nie udało mi się go odszukać... No, nie ważne. Faktem jest, że są w obiegu działające metody, a jeszcze więcej skutecznych metod kryje się w głowach traderów, którzy siedzą i po cichutku wyciągają kasę z rynku. Po cichu sądzę, że Graalem jest właśnie skuteczne połączenie trzech M. Zatem lecimy dalej...

Money

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że do skutecznego pomnażania kapitału potrzebna jest KASA. No faktycznie, jeśli mamy jej odpowiednio dużo to możemy żyć po królewsku już z inwestowania w lokaty i obligacje skarbowe. Ale przecież cały myk polega na tym, żeby przekształcić małą sumę w dużą, więc to nie może być dobre rozumienie terminu money.

I faktycznie, pod tym pojęciem kryje się money management, czyli sztuka (a może nauka) zarządzania kapitałem. W uproszczeniu rzecz polega na tym, aby nie ryzykować w jednej transakcji zbyt dużej części portfela, gdyż nawet dobry system inwestycyjny może zaliczyć kilka strat z rzędu, co przy zbyt dużych pozycjach może skutkować znaczną redukcją naszych środków. Istnieją różne formuły do zarządzania wielkością pozycji, techniki oceny, czy wejść za więcej, czy za mniej. Myślę, że będzie jeszcze okazja coś o tym napisać. Dodam tylko, że jest to bardzo ważny aspekt działalności na giełdzie, gdyż nasz kapitał jest naszą fortecą. Jeśli za bardzo stopnieje to dupa zbita i koniec pieśni.

Mind

Psychologia inwestowania jest moim zdaniem bardzo niedocenianym aspektem. Ludzie skupiają się na poszukiwaniu "magicznych średnich", czy też ganiają ciągle za Graalem, mimo że może wcale nie tam jest pies pogrzebany. Jesteśmy ludźmi, więc odczuwamy emocje. Im są one silniejsze tym bardziej wpływają one na nasze zachowanie. Wyobraźmy sobie, że właśnie straciliśmy na giełdzie równowartość naszych rocznych zarobków. Próbujemy jeszcze raz i znów tracimy. Trzeci raz to samo... Znajdźcie mi takiego, komu przy którejś kolejnej podobnej stracie nie zadrży ręka przy składaniu zlecenia. Pojawiają się wątpliwości, obawa że i tym razem skończy się podobnie. Ostatecznie zlecenie nie zostaje ustawione, inwestor robi sobie tydzień lub dwa przerwy od giełdy, żeby ukoić skołatane nerwy. Po odpoczynku włącza notowania i co widzi? Że gdyby umieścił to pamiętne zlecenie, to nie dość, że by odrobił poprzednie straty, ale jeszcze wyszedł na niewielki plus. Co robi? Wchodzi w tę spółkę, a ona zaczyna zjazd... Potencjalny samobójca gotowy.

Każdy, kto zaryzykował na giełdzie swój (często z trudem zdobyty) kapitał wie, że emocje są niesamowite. I trzeba umieć sobie z nimi radzić. Bardzo ważne jest wcześniejsze przygotowanie się na to, co może nas spotkać, oswojenie się, że straty są częścią tej gry. Dobrze jest też poczytać wrażenia osób, które opisują emocje nimi targające podczas posiadania otwartej pozycji. Sam wiem, że emocje te są niemałe. To nie jest jedyny przykład, gdzie nasz umysł może nie radzić sobie z sytuacją i przez to znacząco mieszać w kapitale (bo w dłuższej perspektywie to jest bardzo kosztowny problem). Jedynym lekarstwem jest przeprowadzenie ze sobą poważnej rozmowy (wcale nie żartuję), poukładanie sobie w głowie niektórych spraw oraz znalezienie sposobu na eliminowanie wpływu emocji na nasze działania.

Co jest najważniejsze?

Wszystko :) Nie po to podaje się 3M, żeby coś pomijać. Inaczej byłoby to 2M lub coś zupełnie innego. Na potrzeby niniejszego wpisu starałem się jednak wyróżnić jeden, najważniejszy element i stwierdziłem, że nie potrafię. Te trzy aspekty to esencja tradingu, aspekty których pominięcie może wyeliminować inwestora bardzo szybko.

To może jest jakiś element, który jest nieco mniej ważny? Znalazłem jeden, ale jest on mniej ważny tylko w określonych warunkach. Są to emocje, czyli Mind. Można przykładać do niego nieco mniejszą wagę, jeśli posiadamy w 100% mechaniczny system inwestycyjny, do którego posiadamy pełne zaufanie. Jeśli tylko potrafimy go konsekwentnie stosować, możemy przetrzymać serie stratnych transakcji, gdyż wiemy, że w długiej perspektywie statystyka jest po naszej stronie. Jeśli z systemem zaczyna dziać się coś złego, jest to dla nas znak, że trzeba sprawdzić jego parametry i ewentualnie podregulować ten czy inny element. To chyba jedyna sytuacja, kiedy emocje nie niszczą naszego tradingu. No, ewentualnie można dorzucić trading automatyczny, gdzie zlecenia składają za nas programy komputerowe.

Reasumując

Omówione przeze mnie 3M są bardzo ważne. Radzę nie lekceważyć żadnego z nich, gdyż z doświadczenia wiem, że może się to źle skończyć. Ale z drugiej strony, jeśli docenimy ich znaczenie, przejdziemy ten próg, gdzie nauczymy się wyciszać emocje i ochraniać kapitał, nasz trading stanie się dużo bardziej elastyczny. Będziemy umieli się dostosować do wielu technik inwestycyjnych, gdyż później jest to kwestia jedynie "przeregulowania" tego i owego. Pozostaje mi życzyć wszystkim jak najszybszego przejścia na jasną stronę mocy :)