Pięć minut ryzyka walutowego w mojej blogowej firmie

Z ryzykiem walutowym miałem dotychczas do czynienia jedynie jako inwestor. Jednak niedawno dotknęło mnie ono również jako przedsiębiorcę. W jaki sposób się pojawiło oraz jakie przyniosło konsekwencje, opisuję w dzisiejszym tekście.

W rzeczywistości nie chodzi o pięć minut ryzyka walutowego, ale o całe 25 dni. W tym czasie moja ekspozycja walutowa, mimo że niewielka, generowała fluktuacje, które skłoniły mnie do kilku przemyśleń.

Tekst ten jest czwartym z cyklu dotyczącego prowadzenia własnej firmy. W artykułach tych dzielę się moimi doświadczeniami związanymi z blogowym biznesem. Polecam również konkretne rozwiązania, które sprawdziły się w moim przypadku, jak również poruszam praktyczne aspekty funkcjonowania firmy. Do tej pory w cyklu ukazały się:

• Jak założyć firmę nic za to nie płacąc - moje doświadczenia

• Kwartał bycia przedsiębiorcą - doświadczenia i bilans 

• Jakie biuro rachunkowe wybrać dla naszej firmy 

Jeśli interesuje Cię temat zakładania i prowadzenia własnej działalności, polecam przeczytać również wcześniejsze wpisy.

Umowa w złotówkach, faktura w walucie obcej

Kilka tygodni temu podpisałem z jednym z moich klientów umowę o współpracę w horyzoncie kilku miesięcy. Uzgodniliśmy stawkę wynagrodzenia, która wyrażona była w polskich złotych. W umowie zawarliśmy również zapis, że faktury wystawiane będą nie w złotych, ale w euro, gdyż klient jest podmiotem zagranicznym i łatwiej mu będzie w takiej walucie regulować płatności. Zgodziłem się bez większego wahania.

W celu przyjęcia takiej płatności otworzyłem sobie rachunek walutowy obok mojego konta prywatnego, gdyż oferta banku, w którym posiadam konto firmowe nie była w tym zakresie atrakcyjna. Uznałem, że przepuszczę kasę przez konto prywatne, przecież przepisy tego nie zabraniają. Dodam tylko, że rachunek walutowy założyłem w mBanku.

Na początku lipca, zgodnie z ustaleniami, wystawiłem fakturę na umówioną kwotę netto, wyrażoną w walucie euro. Zwyczajnie podzieliłem zapisane w umowie wynagrodzenie przez kurs walutowy ogłoszony przez NBP danego dnia i w ten sposób uzyskałem kwotę do faktury.

Na marginesie dodam, że skorzystaliśmy z mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem VAT, dzięki czemu mój klient nie płacił tego podatku w Polsce, ale w swoim macierzystym kraju. Jest to rozwiązanie stosowane pomiędzy krajami należącymi do UE.

Z chwilą wystawienia faktury rozpoczął się bieg mojej ekspozycji walutowej. Kwota wynagrodzenia wyrażona w euro była już stała, a zatem umocnienie się tej waluty mogło wygenerować mi określone zyski, podczas gdy jej osłabienie, działałoby na moją niekorzyść.

Płatność spłynęła na mój rachunek bankowy po ok. 25 dniach od wystawienia faktury. Do tego czasu kurs walutowy zmienił się na moją niekorzyść o ok. 0,5%. Ciągle jednak posiadałem te pieniądze denominowane w EUR, a co za tym idzie, ekspozycja walutowa nie ustała. Postanowiłem przewalutować się możliwie jak najszybciej na złotówki.

Wymiana waluty w kantorze internetowym

W celu sprzedaży posiadanych euro zdecydowałem się na skorzystanie z oferty jednego z kantorów internetowych. Wybrałem Walutomat.pl i bardzo szybko przekonałem się, że podjąłem dobrą decyzję.

Po założeniu konta, co trwało ok. 5 minut, wygenerowałem sobie dane do dokonania przelewu, czyli indywidualny numer rachunku oraz tytuł przelewu. Co więcej, Walutomat zapytał mnie z jakiego banku będę przelewał środki, dzięki czemu zadysponował moją wpłatę do tego samego banku. Dzięki faktowi, że był to przelew wewnętrzny, środki były do mojej dyspozycji w ciągu kilkunastu minut.

Zaznaczę tylko, że mBank nie pobrał ode mnie żadnej opłaty za wewnętrzny przelew SWIFT wyrażony w EUR. Po stronie banku nie poniosłem więc żadnych kosztów transakcyjnych.

Z chwilą zasilenia rachunku od razu przystąpiłem do wymiany. Skorzystałem z ofert cenowych znajdujących się już w Walutomacie, a więc nie generowałem swojego żądania cenowego. Dzięki temu transakcja przebiegła błyskawicznie i po chwili dysponowałem już złotówkami. 

Walutomat pobrał niewielką opłatę za wykonanie transakcji przewalutowania, wynoszącą 0,2% wartości transakcji. Sam spread również był bardzo ciasny, wynosząc ok. 0,7 grosza.

Pozostało jedynie przelać wymienione środki na rachunek firmowy, co zajęło ostatecznie dodatkowe dwie godziny. Można więc powiedzieć, że od założenia konta w Walutomacie do posiadania wymienionych już środków na rachunku minęły może cztery godziny, z czego najwięcej czasu trwało oczekiwanie na dotarcie przelewu do mojego banku.

Dlatego jeśli któregoś razu stalibyście przed problemem wymiany waluty, z pewnością mogę polecić Wam skorzystanie z kantoru internetowego Walutomat.pl (link afiliacyjny).

Wynik finansowy całej operacji

Ostatecznie na tej transakcji i straciłem, ale nie tak bardzo, jak można by było sądzić.

Straciłem dlatego, że na moje konto firmowe trafiła ostatecznie kwota niższa niż ta, której bym się spodziewał przeliczając wszystko na złotówki. Kwota ta była niższa o ok. 0,64%, z czego 0,20% przypada na prowizję pobraną przez Walutomat, a 0,44% na różnicę kursową oraz spread walutowy obowiązujący w danej chwili w kantorze. Można więc powiedzieć, że poniosłem niewielką stratę na tej transakcji.

Jednak chwilę po otrzymaniu środków dowiedziałem się, że na całej operacji nie straciłem aż tak wiele. Dlaczego?

Korzystam z usług Biura Rachunkowego iFirma, z których jestem od kilkunastu miesięcy niezmiennie zadowolony. Wystawiając fakturę VAT wyrażoną w walucie obcej musiałem wpisać średni kurs waluty podawany przez NBP w dniu jej wystawienia. Wydało mi się to logiczne, skoro wartość przychodu musi trafić do księgi przychodów i rozchodów.

Okazuje się jednak, że przy odnotowywaniu, że wpłata trafiła na mój rachunek, system znów zażądał kursu walutowego z dnia otrzymania przelewu. Wpisałem go i co się okazało. Wobec faktu, że kurs ten był niższy niż w dniu wystawienia faktury, powstałą z tego tytułu różnicę system zaksięgował jako wydatek. Tym samym zostało to ujęte jako różnice kursowe, pomniejszając moje zobowiązanie podatkowe z tego tytułu. Nie spodziewałem się tego i spotkała mnie miła niespodzianka.

Korzystając z faktu, że przywołałem już temat Biura Rachunkowego iFirma, podpowiem, że jeśli ktoś również chciał by mieć przez nich prowadzoną księgowość, dysponuję kodami uprawniającymi do 50 zł rabatu. Niby nie wiele, ale dla początkującego przedsiębiorcy każda kwota może mieć znaczenie.

Co mogło pójść nie tak?

Można powiedzieć, że moja sytuacja potoczyła się szczęśliwie, mimo faktu, że była to pierwsza współpraca z wykorzystaniem walut obcych i robiłem wszystko trochę na czuja. Okazuje się, że wiele rzeczy mogło pójść nie tak.

Po pierwsze, moje ryzyko walutowe trwało od dnia wystawienia faktury do dnia otrzymania przelewu. A zatem straty poniesione w wyniku niekorzystnych różnic kursowych obciążają mnie także od chwili wpływu środków na rachunek. Im dłużej bym zwlekał z wymianą środków, zapewne tym większe ryzyko bym poniósł.

Po drugie, mogłem zgodzić się na wynegocjowanie wynagrodzenia w walucie obcej. Przypomnę, że w moim przypadku honorarium wyrażone było w złotówkach, a tylko faktura wystawiona była w euro. Gdyby umowa została zawarta w EUR, moje ryzyko rozpoczynało by się w zasadzie nawet nie od dnia podpisania umowy, ale od chwili ustalenia wynagrodzenia. Nie muszę mówić, że mówimy o znacznie dłuższym okresie niż w moim przypadku.

Po trzecie, kurs walutowy mógł zmienić się znacznie na moją niekorzyść. Pół procenta to niewiele, kiedy mówimy o 25 dniach ekspozycji na wahania kursowe. Równie dobrze mogło nastąpić załamanie powodujące przesunięcie rynku na moją niekorzyść. A wtedy byłoby to już dość dotkliwe dla otrzymanej przeze mnie kwoty.

Jak mógłbym zabezpieczyć się przed takim scenariuszem?

Ten przykład wiele nauczył mnie na przyszłość, jeśli przyjdzie mi jeszcze nawiązywać współprace z podmiotami zagranicznymi. Znam już kilka wrażliwych punktów i wiem, na co warto zwrócić uwagę.

Po pierwsze, można wykluczyć możliwość rozliczania się w walucie. Wtedy to kontrahent zagraniczny musi martwić się o założenie rachunku w PLN i zdobycie odpowiedniej ilości środków. My dzięki temu nie troszczymy się, że kwota wynagrodzenia ulegnie zmianie w trakcie realizacji umowy.

Po drugie, mogłem moje ryzyko walutowe zabezpieczyć. Wiedząc, że się zamierzam  na nie wyeksponować, można było podjąć odpowiednie kroki zaradcze. Przy małych transakcjach raczej należy wykluczyć sytuację, w której udaję się do banku po ofertę walutową dla importerów i eksporterów, opartą na forwardach, swapach czy opcjach. Takie rzeczy tylko dla większych.

Mogłem więc samodzielnie otworzyć pozycję na moim rachunku forex. Jeżeli tylko kwota wynagrodzenia wynosi nie mniej niż kilka tysięcy złotych, przy wykorzystaniu mikrolotów można zabezpieczyć się z dokładnością do ok. 2 tys. zł. A to już jest konkretne rozwiązanie.

Mogą się jednak w tym układzie pojawić pewne rozbieżności podatkowe, gdyż podatek Belki wynosi 19%, a przedsiębiorcy rozliczający się z wykorzystaniem skali podatkowej płacą podatek 18% lub 32%. Trzeba by było odpowiednio przyłożyć się do składanych deklaracji, ale z pewnością takie rozwiązanie może być warte uwagi.

Po trzecie, można intencjonalnie nastawić się na ryzyko walutowe. Przykład? Sądząc, że euro jest skrajnie niedowartościowane i w ciągu najbliższego roku zyska na wartości, można celowo ustalić wynagrodzenie w walucie obcej. Jeśli oczekiwany przez nas scenariusz się powiedzie, uzyskamy z tego tytułu zysk, który trzeba będzie jednak opodatkować. Warto jednak wspomnieć, że jest to typowa spekulacja walutowa, przypominająca trochę kredyty walutowe.

Wnioski na przyszłość

W związku z realizowaną współpracą za kilka miesięcy znów wystawię fakturę wyrażoną w euro, a co za tym idzie znów narażę się na ryzyko walutowe. Być może maksymalnie skrócę termin płatności, aby zmniejszyć czas ekspozycji walutowej. A może dokonam jakiegoś zabezpieczenia lub też przeciwnie, uznam że jakoś to będzie. Czas pokaże.

A co Wy byście zrobili w takiej sytuacji?