Inwestowanie nie jest dla każdego - powiedzmy to szczerze

Zastanawiałem się ostatnio, czy inwestowanie jest aktywnością, którą każdy jest w stanie opanować. Nie mam oczywiście na myśli samego wykonywania zleceń, ale osiąganie długoterminowej dodatniej stopy zwrotu, dodatkowo przekraczającej stopę zwrotu z indeksu. Czy możliwe jest stwierdzenie, że każdy, kto ma chęci, prędzej czy później stanie się inwestorem odnoszącym sukcesy.

Przy inwestowaniu, jak w przypadku wielu innych godzin, mówi się o zasadzie 10 000 godzin. Tyle czasu potrzeba (teoretycznie) poświęcić, aby stać się ekspertem w jakiejś dziedzinie. Czy działa to też w naszym przypadku? Czy możemy ten czas zapakować w określoną ilość tekstów, filmów i szkoleń, przekuć w określone gigabajty danych, których przetworzenie da nam np. 95% prawdopodobieństwo, że dołączymy do grona skutecznych inwestorów?

Sądzę, że niestety, nie jest to możliwe. Każdy z nas posiada nieco inną pozycję wyjściową. Inne wychowanie, mentalność, wpojone wzorce kulturowe i zachowania. Inaczej kojarzymy fakty, syntetyzujemy dane i tworzymy nowe rozwiązania. Jesteśmy po prostu różni. Dlatego przeczytanie określonej książki, np. Mistrzów rynków finansowych, może u jednej osoby stanowić brakujący element w układance, a komuś innemu nie przyniesie niczego poza kilkoma faktami, które spoczną gdzieś w zakątkach pamięci.

Być może inwestowania można się nauczyć patrząc na wykresy? I tu znów możemy posadzić kilka osób, każąc im każdego dnia przez określony czas (np. rok) analizować notowania cenowe i dokonywać na tej podstawie własnych transakcji. Jednym uda się wychwycić prawidłowości pozwalające na pobicie indeksu, podczas gdy inni stracą pieniądze. Dostarczyliśmy tych samych bodźców, a jednocześnie otrzymaliśmy inny wynik. Czyja wina? Niczyja.

Weźmy przykład dwóch blogerów. Jednym z nich jestem ja, a drugim Michał Szafrański z bloga Jak oszczędzać pieniądze. Różnicę widać gołym okiem. Tam wszystko jest pod ręką, rozbudowana strona z wysokim poziomem funkcjonalności. U mnie wygląda to trochę jak blog pisany przez gimnazjalistę.

Czy każdy może pisać bloga? Oczywiście, że tak. Ale na rezultat składa się bardzo wiele czynników. Różnimy się z Michałem chociażby nakładami ponoszonymi na blogi. On nie boi się wyłożyć kilku tysięcy na usługi grafika, programisty czy tłumacza. Na moich blogach wszystko robię sam, a nie zaliczam się do osób szczególnie biegłych w budowaniu i zarządzaniu stronami internetowymi. I to niestety widać. 

Co nas różni? Oczywiście doświadczenie. Michał świadomie wybrał tematykę, którą się zajął. Jest bardzo popularna. Każdy chce wiedzieć, jak mieć mniej długów, a więcej oszczędności i jak je skutecznie pomnażać. Co więcej, tematyka ta jest bardzo dobrze płatna, ponieważ instytucje finansowe i banki posiadają spore budżety na marketing. Ja działam w dużo węższym obszarze, przez co zarówno osób nim zainteresowanych jest mniej, jak również znacznie mniej reklamodawców jest zainteresowanych docieraniem do takich czytelników. W końcu lokaty bankowe są bardziej popularne niż opcje waniliowe.

I musimy sobie powiedzieć szczerze. Jeśli chodzi o warsztat i samo to, co nazywamy blogowaniem, zapewne nigdy nie będę tak dobry jak Michał. Nie mam jego doświadczenia zawodowego, pracowitości, pomysłowości i pewnie kilku innych cech. Choćbym nie wiem jak się starał, pewne obszary pozostaną na zawsze poza moim zasięgiem.

I teraz wróćmy znów do inwestowania. Każdy może być inwestorem. Tyle tylko, że niektórzy będą inwestorami zarobią pieniądze, a inni je stracą. Nawet zakładając, że wszyscy włożą w tę aktywność maksimum swoich umiejętności i bardzo dużo czasu, zwyczajnie nie wszyscy zarobią.

Niektórych pokona brak cierpliwości. Nikt nie jest mistrzem inwestowania od samego początku. Trzeba popełnić określoną ilość błędów, potknąć się kilka razy, ale po tym trzeba wstać, wyciągnąć wnioski i iść dalej, już omijając kolejne przeszkody.

Innych załatwi dźwignia finansowa, czyli de facto chciwość. Zamiast grać małymi kwotami, będą chcieli dorobić się szybko. W połączeniu z brakiem spójnego planu na inwestycje, równa się to szybkiej utracie środków z portfela i dużym stratom.

Jeszcze inni nie będą dość konsekwentni w swoich działaniach. Będą skakali z systemu na system. Część zawierzy metodom, które nie działają od wielu lat. Ktoś będzie szukał złotego graala testując płatne systemy i strategie, które wcale nie muszą przynosić dobrych wyników.

Można tak jeszcze długo pisać, wymieniając wszystkie błędy popełniają inwestorzy. Problem pojawia się jednak, kiedy inwestor musi zdać sobie z tego sprawę. Przecież to nie jest tak, że ktoś świadomie popełnia błędy lub nieustannie oczekuje na zarobienie kokosów. Inwestor pilnuje ryzyka, handluje małymi pozycjami tylko zgodnie z kierunkiem trendu, unika dźwigni finansowej i ciągle się dokształca. A jednak nie wychodzi. Czego brakuje?

No właśnie, bardzo często poszukiwanie swojej metody inwestycyjnej opiera się na próbie złapania tego nieuchwytnego "czegoś". W zasadzie trudno jest powiedzieć, gdzie tkwi granica między zarabianiem a traceniem na giełdzie. Słuchając doświadczonych inwestorów odnosi się wrażenie, że w zasadzie mówią o tym samym, co my już wiemy. Zarządzanie ryzykiem, kierunek rynku, stop lossy dobieranie wielkości pozycji. Gdzie więc leży granica, której nie udaje nam się przekroczyć?

Granicą tą jest odpowiednie połączenie całej naszej wiedzy w zarabiający system inwestycyjny. Bo okazuje się, przynajmniej z mojego doświadczenia tak wynika, że cała magia polega na połączeniu dostępnej nam i już przyswojonej wiedzy w taki sposób, aby powstał z tego pomysł na zarabianie. Nie trzeba czegoś odkryć, odnaleźć sekretnej książki, po której przeczytaniu uchwycimy w końcu "to coś".

W rzeczywistości często wystarczy postawienie na bardzo proste koncepcje. Trend? To inwestujmy zgodnie z jego kierunkiem. Niby wszyscy to wiemy, ale wiele osób chce przekombinować. Kupuje i sprzedaje w poszukiwaniu szczytów i dołków i traci pieniądze na rosnącym rynku. A przecież wystarczy oprzeć się na bardzo podstawowych rzeczach, a one stanowią dobrą podstawę dla dalszych ulepszeń.

Czy więc inwestowanie jest dla każdego? Sądzę, że nie każdy będzie w stanie osiągnąć na tym polu sukces. Czasami zwyczajnie nie potrafimy przyznawać się do porażek i na siłę forsujemy swoją wizję rynku. W takiej sytuacji największym osiągnięciem może być właśnie wycofanie się z inwestycji, co niewątpliwie jest dla wielu osób trudnym krokiem.

Historię życia każdego inwestora pokazuje krzywa jego zysków i strat, najlepiej nałożona na jakiś indeks obrazujący szeroki rynek. Jeśli rezultaty, mimo upływu czasu, są niezadowalające, pozostaje nam dalsza praca nad swoim podejściem przy wykorzystaniu niewielkiej części kapitału. Być może któregoś dnia poczujemy, że wiemy już, gdzie leży źródło naszej przewagi i zdecydujemy się przełożyć ją na wymierne zyski.