Dywersyfikacja nie zwalnia z pilnowania ryzyka

Pod poprzednim wpisem dotyczącym Spółek Ciekawych Technicznie i Portfela SCT w komentarzu poruszona została bardzo ważna kwestia. Uznałem, że zamiast odpisywać w miejscu, do którego zapewne wiele osób nie dotrze, odpowiem na postawione pytanie w formie oddzielnego artykułu.

Używanie stop lossów

Jak zapewne wiecie, w Portfelu SCT nie stosuję stop lossów. Kupuję akcje za 10% wartości portfela, co oznacza, że mogę posiadać maksymalnie 10 spółek. Ponadto rewizji, czyli sprzedaży lub kupna nowych akcji dokonuję tylko raz w miesiącu. Oznacza to, że niezależnie od tego, jak zachowują się poszczególne walory, pozostaną w portfelu do końca miesiąca.

Słusznie zostało podniesione, że może mnie to narażać na spore ryzyko, które jest w zasadzie zbędne. Przecież wystarczy ustawienie prostego stop lossa, żeby kontrola ryzyka została zachowana. Również stop kroczący może dać dobre rezultaty, gdyż zabezpieczy część zysków w wypadku wystąpienia zmiany kierunku dotychczasowego ruchu.

Rezygnacja z używania stop lossów miała kilka przyczyn. Jedna z nich jest taka, że dzięki dywersyfikacji ryzyko jest rozłożone. Nawet jeśli jedna ze spółek straci 30% wartości, przełoży się to na zaledwie 3% straty na portfelu. Jest to bardzo komfortowy układ. Drugi powód jest jednak zupełnie innej natury. Traktuję ten projekt jako portfel edukacyjny, mający pokazać zachowanie spółek w trendzie. Środki są wirtualne i jego zadaniem jest wychwytywanie pewnej prawidłowości, jaką jest relatywnie większa siła wybranych walorów od całego rynku. Dlatego też nie chcę ustawiać stop lossów, gdyż to by powodowało, że stosowana strategia byłaby znacznie bardziej rozbudowana.

Zobaczmy, jakie problemy pociąga za sobą wprowadzenie stop lossów. Z jednej strony mamy stop początkowy. Czasem na okrągłym poziomie, innym razem na wsparciu czy o stałej procentowej wartości. I ile powinna ta wartość wynosić? 10%, a może 15%? Trudno byłoby przyjąć, że jedna szerokość stop lossa będzie odpowiednia dla wszystkich kupowanych spółek. Więc trzeba by było jego ustawienie różnicować dla każdego waloru oddzielnie.

Jeszcze więcej problemów to trailing stopy. Jakim systemem je prowadzić? Kiedy przesuwać? Wielka różnorodność możliwych do zastosowania rozwiązań sprawia, że w komentarzach toczyłaby się nieustanna dyskusja o tym, czy nie lepiej byłoby zagrać tak, a nie inaczej. W efekcie, chcąc odnosić się do wszystkich uwag i propozycji, zamienilibyśmy bloga w forum dyskusyjne na temat stosowanej strategii.

Kolejna kwestia to większa liczba transakcji. Działające stop lossy to wolne środki w portfelu, a więc trzeba by było opracować metodę otwierania nowych pozycji. Czy kolejnego dnia, czy jakiegoś innego? A może czekać z zakupami do przełomu miesiąca?

Jak widzicie, rewidowanie portfela raz w miesiącu znacząco upraszcza jego prowadzenie. Z jednej strony jest to łatwiejsze dla mnie, gdyż nie muszę poświęcać godziny dziennie na przesuwanie stop lossów i publikowanie dokonywanych zmian, a z drugiej strony pokazuje, że inwestowanie (miejmy nadzieję zyskowne) nie musi być szczególnie aktywne. Nie trzeba dokonywać wielu transakcji, jeśli ma się koszyk kilku dobrze zachowujących się spółek. To z pewnością bardziej przemawia do początkujących inwestorów niż ciąg skomplikowanych operacji na wskaźnikach, żeby przestawić stop lossa z np. 4,20 na 4,35 zł.

Raz w miesiącu jest prościej, jaśniej i czytelniej. Ale czy we własnym portfelu o wartości 100 tysięcy zastosowałbym stop lossa? Z pewnością tak, gdyż głupotą byłoby siedzenie i patrzenie, jak akcje spółki spadają o kilkanaście i więcej procent. Nie ma co w takich sytuacjach czekać do końca miesiąca i należy reagować. Ale stop loss byłby całkiem znacznie oddalony od ceny akcji, żeby nie aktywował się zbyt często.

Wychodzenie z pozycji zyskownej

Druga część pytania dotyczyła wychodzenia z rynku. Wiąże się to ze stopem kroczącym, który mógłby zabezpieczać wypracowane zyski. W ten sposób żadna inna metoda wychodzenia z pozycji nie byłaby konieczna.

Sprawa jednak nie jest taka prosta. W tym portfelu podstawą do wyjścia z rynku jest moja subiektywna ocena panującego trendu i ocena szans na jego kontynuację. Można więc powiedzieć, że jest to podejście intuicyjne, ale mocno podparte analizą techniczną w jej najprostszym wydaniu, czyli trendami.

Dzięki temu jestem w stanie zareagować w sytuacji, w której uznam, że trend ma się ku końcowi lub że w ciągu minionego miesiąca się zakończył. Oczywiście nie zawsze będę czekał na np. 20% cofnięcie od szczytu, żeby uznać, że rynek się odwraca. Każdorazowa ocena będzie miała indywidualny charakter i będzie oparta na wykresie oraz moim doświadczeniu.

Czasami dostrzegę jakieś niepokojące sygnały płynące z zachowania ceny i w ten właśnie sposób zdecyduję się na sprzedaż posiadanych akcji, niezależnie od tego, czy będą w zysku czy w stracie.

Kolejna kwestia to inne możliwości transakcyjne. Być może nie do końca będę zadowolony z jakiejś spółki, ale nie będzie jeszcze na tyle źle, żeby się tych akcji pozbywać. Ale jeśli podczas comiesięcznej rewizji portfela zauważę ciekawszy walor, być może zdecyduję się na przerzucenie do niego tych środków. Nie ma co tracić czasu z akcjami, które idą ruchem bocznym, jeśli obok mamy spółkę dającą wysokie szanse na zyski.

Podsumowanie

Z prowadzeniem publicznych portfeli zawsze jest problem. Prezentowanie ich wyników czytelnikom sprawia, że autor naraża się na nieustanną ocenę. Wprowadzenie zawiłych kryteriów otwierania i zamykania pozycji przemieniło by tego bloga we front walki o najlepszy pomysł.

Może 5 lat na rynku to nie jest szczególnie dużo, ale nauczyłem się już tego, że pieniądze lubią spokój. A im spokojniejszą głowę ma inwestor tym lepsze wyniki może osiągać. Dlatego nie lubię podejmować decyzji myśląc o tym, co powiedzą o tym inni. Wolę robić swoje i ponosić tego finansowe konsekwencje. Myślę, że takie rozwiązanie przyniesie w dłuższym terminie dużo lepsze rezultaty.