Uśrednianie metodą DCA w inwestowaniu długoterminowym

Planując inwestycję w perspektywie nadchodzących dwudziestu lat, z pewnością nie zakładamy, że już teraz zaangażujemy cały planowany kapitał, a później będziemy jedynie konsumowali wynik naszej inwestycji. Zazwyczaj sytuacja wygląda wręcz przeciwnie, kiedy to zaczynamy od zera, stopniowo dopłacając do naszego rachunku inwestycyjnego kolejne kwoty, licząc że w momencie przejścia na emeryturę uzbiera nam się pokaźna suma, po którą będziemy mogli sięgnąć. Nieświadomie więc, stosujemy strategię uśredniania ceny, zwaną również DCA.

Omawiana w dzisiejszym tekście metoda jest adekwatna do wielu rynków. Możemy stosować ją zarówno do poszczególnych spółek, jak i do nabywania koszyków takich podmiotów, niezależnie od tego, czy jest to ETF, czy też fundusz inwestycyjny. Dlatego koncepcja ta powinna zainteresować każdego, kto planuje przyszłość w perspektywie dłuższej, niż kilka najbliższych lat.

Skrót DCA oznacza Dollar Cost Averaging, czyli w dosłownym tłumaczeniu, Uśrednianie Ceny Dolara. W rzeczywistości jest to uśrednianie nie tyle pieniędzy, co cen kupna (lub sprzedaży) nabywanych przez nas aktywów. Podstawowy wariant tej metody zakłada, że zamiast kupować od razu za pełną dostępną nam kwotę, decydujemy się na zakupy ratalne, czyli nabywanie jednostek za stałą kwotę, w równych odstępach czasu. Zakupu można dokonywać co miesiąc lub co kwartał.

Największą cechą charakterystyczną tej metody, jest uśrednianie ceny kupna. Jeśli nasz instrument rośnie, cena jest wyższa, a my, mając do dyspozycji np. 300 zł, kupimy mniej jednostek. Z kolei przy niskiej cenie, za tę samą kwotę możemy nabyć większą ilość jednostek. Mówiąc wprost, kupujemy więcej, gdy cena jest niska.

Wpływa to istotnie nie tylko na wygładzenie krzywej kapitału (dzięki czemu nasz portfel inwestycyjny charakteryzuje się niższą zmiennością), ale również jest idealnym rozwiązaniem dla osób, które nie chcą poświęcać dużo czasu na analizowanie rynku. Stosując to podejście możemy w sposób niemal mechaniczny, nabywać jednostki wybranego przez nas instrumentu, systematycznie budując na nim swoją pozycję.

Czy uśrednianie daje przewagę nad rynkiem?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, gdyż wiele zależy od zachowania samego rynku. Nie jest to system inwestycyjny, a jedynie metoda nabywania jednostek, nie podpowiada więc momentu wyjścia z inwestycji oraz nie zakłada kontrolowania ryzyka w sposób systematyczny.

Takie podejście daje jednak inwestorowi spokój, gdyż nie ryzykuje, że kupi po najwyższej możliwej cenie. Wiele osób robiących zakupy w pierwszej połowie 2015 roku ma właśnie problem podobnej natury. Systematyczne dokupowanie jednostek na niższych poziomach sprawia, że cena zakupu jest uśredniana w dół.

Biorąc pod uwagę fakt, że strategia ta bywa najczęściej stosowana na indeksach, ETFach i w funduszach inwestycyjnych, nie ryzykujemy całkowitej utraty kapitału, gdyż indeks zbankrutować nie może. Zwyczajnie dokupujemy więcej jednostek, gdy są tańsze, a mniej, gdy są droższe.

Rozwinięcie metody DCA

Jako inwestorzy chcemy kupować w dołkach i sprzedawać na górkach, wiedząc jednocześnie, że nie jest to łatwe zadanie. Dlatego też modyfikacje metody DCA mogą pozwolić na zwiększenie przewagi nad rynkiem, a w efekcie, także i naszej sumarycznej stopy zwrotu.

Dobrym rozwiązaniem może być zwiększanie wartości składanych przez nas zleceń w miarę spadków na indeksach, a zmniejszanie przy wzrostach. W ten właśnie sposób wykorzystujemy spadki do kupowania jeszcze większej ilości jednostek, podczas gdy w czasie wzrostów przestajemy kupować lub nawet sprzedajemy. Taka operacja może pomóc w uzyskaniu jeszcze niższej uśrednionej ceny zakupu, a przez to ułatwia osiągnięcie lepszych wyników.

Wydaje się to zasadne właśnie teraz, kiedy rynek zmierza w dół. Nie wiemy, jak długo potrwają spadki, ale warto je wykorzystać na dokonanie zakupów po niższych, niejako okazyjnych cenach. Sam dokonuję właśnie takich operacji na moim koncie IKZE, systematycznie dokupując jednostki ETF na indeks WIG20, jak również na IKZE narzeczonej, kupując jednostki TFI. Im niżej, tym kupujemy więcej, co jak łatwo się domyślić, obniża łączną cenę.

Istnieją różne metody na zwiększanie zakupów w okresie spadków. Można się odnosić do poprzedniego miesiąca czy kwartału i jeśli był on spadkowy, kolejna rata może być większa. Pewnym rozwiązaniem jest też zastosowanie długookresowej średniej kroczącej. Jeśli znajduje się ona powyżej rynku, oznacza to spadki i czas na wzmożone zakupy. Ja sam dokonuję oceny wykresu na podstawie analizy technicznej i wiem, że jeśli najbliższe miesiące przyniosą pogłębienie spadków, będę dość agresywnie kupował.

Partnerem dzisiejszego tekstu, jak i całego cyklu Inwestycja w emeryturę jest Skarbiec TFI, oferujący Program Emerytalny, umożliwiający połączenie inwestowania w fundusze z zaletami kont emerytalnych IKE i IKZE. Korzystając z końcówki roku i spadających cen instrumentów finansowych, warto jeszcze w tym roku dokonać pełnej wpłaty przynajmniej na IKZE i skorzystać z odliczenia podatku dochodowego w kwocie nawet 1 520 zł.

Dostosowanie strategii uśredniania do kont emerytalnych

Inwestowanie w ten sposób wydaje się idealne dla kont IKE i IKZE. Należy jedynie podzielić dostępny limit wpłat na dany rok na 12 miesięcy i systematycznie nabywać interesujące nas instrumenty. Pojawiają się jednak pewne komplikacje.

Po pierwsze, w styczniu raczej nie uda nam się dokonać zakupów od razu na początku miesiąca, gdyż na wykonanie przelewu potrzebujemy kilku dni. Dlatego też, przynajmniej pierwsza z transakcji będzie opóźniona. Rozwiązaniem może być kupowanie w połowie miesiąca, w określony dzień.

Drugi problem wynika z kwoty, którą inwestujemy co miesiąc. Miesięczna rata na koncie IKZE, przy limicie wpłat na rok 2015 na poziomie 4750,80 zł to ok. 396 zł. Jest to zdecydowanie zbyt mało, aby elastycznie kształtować wartość nabywanych jednostek. Wiedząc, że jednostka funduszu ETF na Wig20 kosztuje obecnie ok. 220 zł, możemy za tę kwotę kupić dwie jednostki. Nie mamy jednak możliwości manipulowania tą liczbą. Pod tym względem lepiej sprawdzą się jednostki funduszy inwestycyjnych, gdzie możliwe jest nabywanie ułamkowych ich części, co daje nam pełną dowolność pod względem przeznaczanej na zakupy kwoty.

Pewnym rozwiązaniem powyższego problemu może być kumulowanie oszczędności i kupowanie np. raz na kwartał czy raz na pół roku. Odzyskujemy w ten sposób znaczną część elastyczności, a w perspektywie 20 lat inwestycji, nie będzie to miało większego znaczenia.

Podsumowanie

Metoda DCA wydaje się bardzo dobrym rozwiązaniem dla inwestorów długoterminowych, o ile zdecydują się oni na wprowadzenie modyfikacji zwiększających zakupy w okresie spadków. Wtedy właśnie, jeśli nasze usprawnienia okażą się skuteczne, rynkowe dołki spędzimy na wzmożonych zakupach, a rynkowe szczyty na oczekiwaniu lub sprzedaży posiadanych aktywów. 

Tu z kolei pytanie do Was. Myślicie, że jest możliwe długoterminowe kupowanie tanio i sprzedawanie drogo?