Złudzenia analizy technicznej

Analiza techniczna jest bardzo popularnym podejściem inwestycyjnym. Wiele osób dochodzi do wniosku, że może się nią posługiwać bez konieczności długotrwałego zgłębiania wiedzy z dziedziny analizy fundamentalnej, wyceny spółek oraz rozumienia ich przewag konkurencyjnych. I z jednej strony mają rację, gdyż odpowiednie zrozumienie analizy technicznej pozwala ograniczyć się do niej w zakresie inwestowania. Niestety wiele osób w sposób bardzo naiwny podchodzi do analizy wykresów, przez co zamiast zarabiać, traci pieniądze.

Dzisiaj zajmę się zagadnieniem perspektywy, w jakiej analizuje się wykres. Pewne rzeczy wyglądają diametralnie inaczej w zależności od tego, czy patrzymy na nie w chwili, kiedy wykres się tworzy oraz dużo później, kiedy znamy ciąg dalszy.

Kiedy patrzymy na powyższy wykres LPP, większość inwestorów wzdycha i opowiada, jak to by chciało kupić akcje tej spółki w 2001 roku i trzymać do dziś. Również w artykułach prasowych i komentarzach giełdowych często pojawiają się wielocyfrowe stopy zwrotu, które można było osiągnąć trzymając papiery w tym okresie.

Tyle tylko, że jest jeden szkopuł. Jaki? Spójrzmy na pewien wycinek tego wykresu:

Wykres przedstawia ceny akcji w latach 2007-2009, kiedy mieliśmy na rynku okres bessy. Zwróciliście uwagę na poziomy, na których znajdują się obie czerwone linie? Górna na poziomie 2710 zł, a dolna na poziomie 903 zł. Oznacza to, że w ciągu 11 miesięcy, między grudniem 2007 i listopadem 2008 cena akcji spadła o 66,6%!

I niech teraz podniesie rękę ten analityk techniczny, który byłby w stanie przetrzymać stratę o takiej wysokości, robiąc to świadomie, a nie w rezultacie "przypadkowego" zostania z papierami.

Dlatego właśnie podczas analizy wykresów trzeba zwracać baczną uwagę na przebieg notowań. Nie wystarczy jedynie mówić, że chciałoby się kupić po cenie X, a sprzedać po cenie 3X, ponieważ notowania do tego czasu mogą przebiegać w na tyle skomplikowany sposób, że wielu inwestorów zdecyduje się na rozstanie z papierami, w obawie przed pokaźnymi stratami.

Sytuacja ta ma również swoje drugie dno. Weźmy niedawny przykład Aliora, który zaliczył lukę spadkową przekraczającą 20%:

Było to wydarzenie rynkowe, które przybrało postać czarnego łabędzia. Niestety takie sytuacje nie należą do rzadkości, o czym mówiłem w jednym z nagrań, ok 2 lata temu.

Wygląda to fatalnie, prawda? Zapewne wielu inwestorów posiadających zlecenia stop loss czekające na aktywację, rozstało się z papierami przyjmując dużą stratę. A teraz rozszerzmy perspektywę:

Tak sytuacja przedstawiała się zaledwie miesiąc temu, kiedy spółce niewiele brakowało, żeby ustanowić nowe historyczne maksima. Już z tej perspektywy luka spadkowa nie wydaje się być taka straszna, a co dopiero będzie za kilka lat, kiedy być może, trend wzrostowy wyniesie spółkę dużo wyżej. Wtedy też wiele osób przegapi tego rodzaju wydarzenia, gdyż z perspektywy czasu nie wydadzą się one istotne.

Gdzie popełniamy błąd? W ocenie własnych zachowań. Nie sądzę, żebym został z papierami LPP podczas tak dużego spadku. Prawdopodobnie bym je sprzedał, żeby ograniczyć ryzyko dalszych strat. Czy to źle? Nie! To jest właśnie część strategii, którą staramy się realizować poprzez ustawianie zleceń stop loss.

W rezultacie więc nie jest tak, że to my jesteśmy słabi, ponieważ sprzedajemy akcje, które będą jeszcze rosły. Sprzedajemy akcje, ponieważ spadają, a my przyszłości nie znamy. W rezultacie działamy zgodnie z planem i należy być z tego zadowolonym, gdyż plan ten nie powstał po to, żeby utrudniać nam życie, ale właśnie, żeby nasze tyłki ocalić, kiedy na rynku zacznie się robić gorąco. I tak właśnie należy do tego zagadnienia podchodzić.

Tak więc warto jest patrzeć na wykresy z perspektywy tego, co sami bylibyśmy w stanie z nich wykrzesać w normalnych warunkach rynkowej niepewności. I nie ma się co ekscytować silnymi wzrostami na spółkach spekulacyjnych, skoro wiemy, że nasze zasady zarządzania ryzykiem nigdy by nam nie pozwoliły dokonać tam transakcji.

To jak? Zmieniłem trochę Wasz sposób patrzenia na wykresy?